Fysiotherapie is en blijft mensenwerk. Het draait om aanraking, aandacht, gesprekken voeren en de scherpe, klinische blik van een professional. Maar stel dat deze professional een onzichtbare adviseur naast zich heeft. Een die niet alleen adviseert, maar ook meedenkt op basis van gestructureerde, betrouwbare data. AI kan deze adviseursrol op zich nemen, en snel ook. Want deze AI-adviseur is de realiteit van het moderne elektronisch patiëntendossier (EPD).
AI staat op het punt de rol van voorspellende factoren te veranderen. Maar zonder hoogwaardige, gestructureerde data blijft AI een lege huls. Het EPD biedt hier de cruciale bron om AI de brandstof te geven zijn voorspellende kracht te ontplooien.
Meer dan een digitale map
Traditioneel wordt het EPD gezien als een digitale archiefkast: een plek om notities, vragenlijsten en behandelplannen op te slaan. Maar het EPD kan veel meer. Het moderne EPD kan ook ingezet worden als actieve, gestructureerde databron, die continu wordt gevoed door zowel de behandelaar als de patiënt. Door middel van onder andere gekoppelde apps, portalen en wearables (zoals smartwatches) kan de AI kwalitatieve analyses maken.
Een goed ingericht EPD is daarbij belangrijk. Want als de data ongestructureerd wordt aangeleverd, leidt dit tot onbetrouwbare voorspellingen.
Hoe EPD en AI samen kunnen werken
Het samenspel tussen het EPD en AI werkt eigenlijk heel logisch. Je kunt het zien in een vijfstappenplan.
- Dataverzameling en structuur
Alle intakegegevens, vragenlijsten, metingen (ROM, kracht) en behandelnotities worden gestructureerd vastgelegd in het EPD. Denk aan dropdown-menu’s, gestandaardiseerde scores en genormaliseerde terminologie. Die zorgt voor een rijke, analyseerbare set data. - Analyse en patroonherkenning
Het AI-algoritme haalt geanonimiseerde data uit duizenden EPD’s en analyseert deze om complexe, niet-lineaire patronen te ontdekken. Het EPD levert de gestandaardiseerde input, AI levert de diepgaande analyse. - Inzichten en aanbevelingen genereren
Op basis van de analyse biedt de AI een prognose en behandeladvies, afgestemd op de individuele patiënt. - Presentatie van de aanbevelingen
De AI-aanbevelingen verschijnen direct in het EPD van de therapeut. Denk aan een dashboard of pop-up. Er is geen apart systeem nodig, alles staat binnen de vertrouwde EPD-omgeving. - Monitoren en bijsturen
De uitkomsten van de behandeling worden opnieuw vastgelegd in het EPD. Deze data voeden op hun beurt weer het AI-model, waardoor het continu leert en voorspellingen verbetert.
Voorbeeld in de praktijk
Hoe ziet dit er concreet uit? Stel, een patiënt komt binnen met lage rugpijn. De fysiotherapeut voert de intake uit en legt alle gegevens gestructureerd vast in het EPD. Denk aan pijnscores, beperkingen, maar ook antwoorden op een digitale vragenlijst. Op het moment dat de fysiotherapeut de intake afrondt, heeft AI op de achtergrond al een analyse gedraaid. Binnen het EPD-dashboard verschijnt de volgende melding:
- Risicoprofiel: hoog risico (75%) op chronische aandoeningen op basis van anamnese en psychosociaal profiel.
- Top prognostische factoren: 1) Sterke katastrofiering (score Örebro: 42) 2) Beperkte activiteiten in het dagelijks leven 3) Eerdere episode.
- Aanbevolen behandelpad: gecombineerde aanpak: cognitieve educatie (module ‘Pijn begrijpen’) gevolgd door graduele oefentherapie. Verwacht hersteltraject: 8-10 weken.
De fysiotherapeut bespreekt de inzichten met de patiënt en kiest het voorgestelde pad. Het behandelplan en de doelen worden direct in het EPD vastgelegd. De patiënt krijgt toegang tot een patiëntenportaal (gekoppeld aan het EPD) met de aanbevolen educatiemodules en -oefeningen.
Via wearable en de app wordt de voortgang (bijvoorbeeld niveau van activiteiten, oefen compliance) geregistreerd en – met toestemming – teruggekoppeld naar het EPD. Loopt de patiënt ergens mee vast? Dan signaleert de AI de tegenvallende progressie en alarmeert de fysiotherapeut via het EPD. Een melding verschijnt: “Activiteit daalt, overweeg telefonische coaching”.
Wat levert het op?
- Vroegtijdige signalering van gele vlaggen (factoren die kans verhogen dat acute pijn overslaat naar chronische pijn of beperking).
- Opslaan van elke behandelsessie.
- Op basis van eerder consulten bepalen of voorgestelde behandeling effect zal hebben voor de patiënt, dan wel een alternatief bieden.
- Managen van alle EPD’s binnen de praktijk, zodat er patronen gesignaleerd kunnen worden.
Dit leidt tot betere zorg voor iedereen.
Kanttekeningen
De toekomst van de AI-adviseur in het EPD klinkt veelbelovend, maar is niet zonder uitdagingen.
- EPD’s van verschillende aanbieders moeten met elkaar kunnen communiceren om landelijke datapools voor AI te kunnen creëren.
- De AI is afhankelijk van de volledige en gestructureerde invoer van de therapeut. Anders kunnen er geen betrouwbare aanbevelingen gedaan worden. “Garbage in, garbage out”.
- Patiëntendata is uiterst gevoelig. Er moet rekening gehouden worden met de privacy van de patiënt. Randomisering, encryptie en duidelijke toestemming zijn hierin essentieel. De patiënt moet eigenaar blijven van zijn gegevens.
- De AI-adviezen moeten naadloos passen in het werkproces van de therapeut. Het mag geen extra werk of belasting veroorzaken voor de therapeut.
De driehoeksverhouding
De toekomst van de fysiotherapie draait niet om óf het EPD óf AI. Het draait om de driehoeksverhouding tussen therapeut, patiënt en technologie.
- Het EPD is de gestandaardiseerde databron en het platform waar alles samenkomt.
- AI is de analyticus die deze data interpreteert en omzet tot uitvoerbare inzichten.
- De fysiotherapeut blijft de regisseur. Hij/zij filtert de informatie, past deze toe met empathie en een klinische blik en onderhoudt de relatie tussen patiënt en therapie.
- En de patiënt is een actieve deelnemer. Die levert via gekoppelde apps en krijgt meer regie over het eigen herstel.
Tezamen maken zij de zorg persoonlijker, pro-actiever en effectiever. Hierbij is het EPD de stille kracht. Zonder een goed EPD blijft AI een theoretisch concept. Met een slim ingericht EPD wordt het de krachtigste assistent die een fysiotherapeut zich kan wensen.